Türk sinemasının pek çok önemli dönemi vardır ancak şüphesiz Yeşilçam sineması olarak adlandırdığımız 1970’li yılların yeri herkeste farklıdır. Pek çoğunu ezbere bildiğimiz filmler arasında Tosun Paşa, şüphesiz adıyla bile gülümseten filmler arasında. Yeşil Vadi için birbirine giren Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerini izlediğimiz filmde bir Tosun Paşa karakteri vardır ki unutulmaz.
Pek çok kişi tarafından bilinmese de Tosun Paşa yalnızca bir film değil, gerçek bir hikayedir. Yani evet, Tellioğulları ve Seferoğulları gerçekten yaşamış geniş birer ailedir ve maalesef aralarında arazi anlaşmazlığı nedeniyle kan davasına varan bir kavga yaşanmıştır. Daha sonra barışmış olsalar da Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri arasındaki bu mücadele bize Tosun Paşa filmini kazandırmıştır.
Tosun Paşa filmini hatırlayalım:
1976 yapımı Tosun Paşa filminin yönetmen koltuğunda Kartal Tibet bulunuyor. Filmin senaryosu, daha önce Nazım Hikmet tarafından yazılmış aynı isimli senaryodan Yavuz Turgul tarafından uyarlanmıştır. Filmde Kemal Sunal, Şener Şen, Müjde Ar, Adile Naşit ve Ayşen Gruda gibi dönemin ünlü oyuncuları rol almıştır.
Tosun Paşa filmi Osmanlı döneminde geçmektedir. İmparatorluğun Mısır vilayetinde yaşayan Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri Yeşil Vadi için mücadele vermektedir. Önemli bir devlet görevlisinin kızını Seferoğulları’na vermesi üzerine Tellioğulları, evin uşağı Şaban’ı Tosun Paşa olarak tanıtarak kızı almaya çalışırlar. Gerçek Tosun Paşa’nın ortaya çıkması ile birlikte bütün plan bozulur ve olan yine Şaban’a olur.
Tellioğulları ve Seferoğulları gerçek hayatta kim?
Herkes tarafından merak edilen sorunun yanıtını 2012 yılında motosiklet tasarımcısı Tarhan Telli tarafından verilen röportajda öğreniyoruz. Tarhan Telli, yıllardır bir filmden ibaret olduğunu zannettiğimiz Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerinin gerçek olduğunu, kendisinin Tellioğlu ailesinin bir ferdi olduğunu söylüyor.
Mardin’in en köklü ve geniş ailelerinden olan Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri arasında gerçekten bir arazi kavgası çıkmış. Mardin’de bataklık gibi akan bir nehrin sol tarafının kendilerine ait olduğu iddia eden iki aile arasında başlayan mücadele tam 150 yıl süren ve pek çok kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bir kan davasına dönüşmüş. İki aile 1956 yılında barışmış.
Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri arasındaki kavgayı asıl bitiren, Tellioğulları ailesinin Mardin’den ayrılarak İstanbul’a göç etmesi olmuş. Tellioğulları ailesi burada inşaat işine başlamış. Mardin’in ilk milletvekili de, valisi de Tellioğulları ailesindenmiş ve Tarhan Telli’nin dedesiymiş.
Peki ya Tosun Paşa gerçek hayatta kim?
Usta oyuncu Kemal Sunal’ın canlandırdığı ve filme adını veren karakter olan Tosun Paşa da gerçekten yaşamıştır. Karakterin ilham alındığı kişi, dönemin Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa’nın oğlu Ahmed Tosun Paşa’dır. 1794 – 1816 yılları arasında yaşamış olan Tosun Paşa, 1813 yılında yaşanan Vehhabi isyanını bastırarak Mekke’yi kurtaran ve Hicaz’ı yeniden güvenli hale getiren önemli bir devlet adamıdır.
Gelelim bir türlü paylaşılamayan Yeşil Vadi’ye:
Tarhan Telli’nin anlattığı hikayeye bakacak olursak ortada gerçekten filmde gösterildiği gibi çölün ortasındaki bir vahaya benzeyen gerçek bir Yeşil Vadi yok. İki ailenin arasındaki mücadele, maalesef ülkemizde sık sık yaşanan basit bir arazi anlaşmazlığı. Filmin anlatısını güçlendirmek için böyle bir yerden bahsedilmiştir.
Tosun Paşa filmi nerede çekildi?
Tosun Paşa filminde Tellioğulları ve Seferoğulları ailelerinin sahip olma mücadelesi verdiği Yeşil Vadi, İstanbul’un Kemerburgaz ilçesindedir. Tellioğulları’nın evi Simenoğlu Köşkü, İskenderiye Beyi Daver Bey’in köşkü Sarı Köşk’tür. Filmin iç mekan sahneleri Said Halim Paşa Yalısı’nda, çöl sahneleri ise İstanbul’un Şile ilçesinde çekilmiştir. Yani filmin bütün çekimleri İstanbul’da yapılmıştır.
Yeşilçam sinemasının efsane filmi Tosun Paşa’da Yeşil Vadi için mücadele eden Tellioğulları ve Seferoğulları aileleri gerçek mi sorusunu yanıtladık ve film hakkında bilmeniz gereken detaylardan bahsettik. Tosun Paşa filmi hakkındaki düşüncelerinizi yorumlarda paylaşabilirsiniz.
